en andere vreemde namen
Als je wandelt in de rietvelden maakt je kans om rietzangers te spotten, nou ja spotten… je hoort ze zingen en soms zie je ze zelfs wegvliegen en heel af en toe als je vreselijk veel geluk hebt dan is het vogeltje nog niet gevlogen, maar kun je even rustig door de verrekijker bekijken waar je nou naar staat te luisteren. En als je dan een beetje verstand hebt van vogeltjes of een goeie app bij de hand hebt kun je determineren dat het gaat om een bruin zangvogeltje. Je moet echter van goede huize komen om dan ook nog te bepalen welke zanger het is, omdat al die bruine rietzangers nogal op elkaar lijken.
Maar af en toe heb je het geluk dan blijkt het niet zomaar een bruin vogeltje te zijn, maar heeft het een opvallend kenmerk. Op beide grijze wangen zit een grote zwarte vlek die wel een beetje doet denken aan de bakkebaarden van vroeger, toen ze nog woest en lang waren, het snaveltje is oranje en rug is bijna oranjebruin met opvallende zwarte en witte strepen op de vleugels, dan heb je het geluk een baardmannetje te hebben gespot en waarschijnlijk is ie niet alleen, maar zitten er nog een heel stelletje in het riet verscholen. Het vrouwtje van het baardmannetje heet ook baardmannetje terwijl baard noch man van toepassing zijn op haar. Zij is veel bruiner, met een lichte borst en een paar opvallende strepen op de vleugels. Dat klinkt misschien een beetje saai, maar zij is een mooie verschijning, ook al doen we haar in de naam geen eer aan.
Dit gebeurt wel vaker, dat de namen wat vertellen over het uiterlijk van het mannetje en naar het vrouwtje moeten we maar raden. Nu is het vaak zo dat indien het mannetje een opvallende verschijning is het vrouwtje er minder opvallend uitziet. Hierdoor kan zij zich beter verstoppen en dat is weer handig als zij de kleintjes groot brengt, vooral als zij dit in het eentje doet. Want bij die opvallende heren hoort opvallend vaak dat de opvoeding en verzorging van het nageslacht aan de vrouwen wordt overgelaten. Maar als het mannetje meehelpt in de zorg, is hij ook vaak degene die het nest moet verdedigen of rovers moet afleiden.
1) Matkop, 2) Roodborsttapuit, 3) Gekraagde roodstaart
Dan nog blijft natuurlijk opvallend dat het uiterlijk van de man wordt benoemt. Neem bijvoorbeeld de zwartkop, nee niet de zwartkopmees die bestaat niet, nou ja je hebt wel de matkop en de glanskop, die hebben allebei ook een zwarte kop en dat geldt voor beide sekses en zij zijn wel mezen. Maar de zwartkop die we hier bedoelen is geen mees en zijn vrouwtje heeft geen zwarte kop maar een knappe roestrode kop en is dus best een opvallende verschijning. En met al die vogeltjes met zwarte koppen zou een roodkop best een duidelijk onderscheid zijn geweest lijkt me, maar de nederlandse naamgeving denkt daar dus anders over.
1) Zwartkop ♂, 2) Roodborstje, 3) Gekraagde roodstaart ♀)
Dan past de naam van de roodborstapuit al beter, ook hier is het nog wat twijfelachtig omdat die borst meer oranje-roze of zalmkleurig is in plaats van rood, maar wel geldt dit voor beide sekses. En hetzelfde geldt voor de roodstaarten, de mannetjes zijn donkerder met zwart en de vrouwtjes zijn bruin, maar allebei zijn ze aan de staart oranjeroze waar ze rood genoemd worden.
Niet alleen vogels hebben rare namen.
Dat dit niet alleen voor vogels telt, zie je bij de Beestjes, daar gaat het nog veel verder. Neem bijvoorbeeld de bloedrode heidelibel, de steenrode heidelibel en de bruinrode heidelibel, ja echt waar zo heten ze! De mannetjes zijn allemaal rood en de vrouwtjes geligbruin! De verschillende roodtinten zijn echt niet als zodanig te herkennen, daarvoor moeten we op kleinere details letten als pootkleur en snorlengtes. Voor de meeste mensen zullen ze daarom wel allemaal rode libel heten (nou ja die mannetjes dan).
heidelibelles: (1) Bloedrode ♂, 2)Bloedrode ♀, 3) Bruinrode ♂, 4) Steenrode ♂ , 5) Steenrode paringswiel
En als je dan denkt dat de vrouwtjes er altijd weer bekaaid van af komen ontdekken we de sabelsprinkhanen. Een stoere naam waar het mannetje naar kan fluiten, want de naam komt door de sabelvormig legbuis van de vrouwtjes. Die is zo opvallend dat de hele familie er naar vernoemd is.
1) Groene sabelsprinkhaan ♀, 2) Struiksprinkhaan ♀
Naamgeving is ook wel lastig, als laatste nog even het Veelkleurig aziatisch lieveheersbeestje, ondertussen al afgekort door zijn meest opvallende kenmerk, namelijk dat ie nogal veel kleurig kan zijn weg te laten….. Alsof je zo maar ziet waar hij vandaan komt, want ondertussen heeft hij Europa toch wel gevonden en doet hij het hier opvallend goed.
verschillende varianten van het Veelkleurig aziatisch lieveheersbeestje
Ja ik weet het what’s in a name? Tenslotte kun je nog zo hard roepen, maar geen dier die naar zijn soortnaam zal luisteren, wij mensen toch ook niet?
